Zoals vaak het geval is, verloor mijn familie verschillende grootouders en overgrootouders binnen een paar jaar na elkaar. Toen mijn zoon vier was, overleed mijn laatst levende grootouder, oma Evelyn. Toen ik mijn jongens vertelde dat ze gestorven was, schudde mijn vierjarige zijn hoofd, zuchtte en zei: “We hebben bijna geen oma’s meer”. Ik giechelde door mijn tranen heen, wetende dat mijn oma die leuke jongenskwinkslag prachtig zou hebben gevonden. Dit is een voorbeeld van de nuchtere manier waarop een vierjarige tegen verlies aankijkt.
Hoe moet ik met mijn kinderen praten over dood en sterven? Hoe kan ik ze helpen om te gaan met rouw en verlies? Moeten we onze kinderen meenemen om een dierbare te bezoeken voordat hij of zij overlijdt of zal dat te traumatisch zijn? Als maatschappelijk werker in een hospice, hoor ik vaak dat families met deze vragen worstelen. Wanneer volwassenen te maken hebben met het verlies of het te verwachten verlies van een dierbare, worstelen zij vaak met de vraag hoe zij hun kinderen kunnen helpen dit ook te verwerken.
Er zijn hier geen goede of foute antwoorden. Bij het nemen van dit soort beslissingen is het belangrijk rekening te houden met de persoonlijkheid van uw kind. Is uw kind extra gevoelig of super verlegen? Zijn zij het type dat dingen voor zichzelf houdt, of is uw kind er een die u nooit laat weten wat hij denkt of voelt?
Het is een goed idee om open en eerlijk te zijn tegen kinderen en hun vragen te beantwoorden op een niveau dat voor hen geschikt is. U mag hen echter niet overladen met te veel informatie.
Als je een stil, in zichzelf gekeerd kind hebt, moet je het misschien ter sprake brengen, om hem te laten weten dat het in orde is om vragen te stellen. Kinderen nemen dingen letterlijk, dus zorg ervoor dat u hun vragen beantwoordt en luistert als zij praten; dit kan u helpen hun perceptie van de situatie te begrijpen. Wees open en deel verhalen en herinneringen aan uw dierbare.
Laat hen weten dat het goed is om over degene die overleden is te praten, ook al lijken mensen misschien verdrietig. Een vriend van mij verloor zijn grootvader toen hij nog klein was – ze waren heel hecht en deden graag dingen samen. Nadat zijn grootvader overleed, sprak de familie nooit meer over hem. Het was alsof alle herinnering aan hem verdwenen was. In hun poging hem te beschermen, gaven ze hem niet de kans om openlijk te rouwen, vragen te stellen, te huilen of zoete herinneringen te delen. Pas toen hij volwassen was, was hij in staat om dat verlies volledig te rouwen.
Houd in gedachten dat kinderen vaak niet begrijpen of niet de woorden hebben om te beschrijven hoe ze zich voelen. In plaats van u te vertellen dat ze bezorgd, overstuur of verdrietig zijn, kunnen ze dat uiten in hun gedrag. Ze kunnen zich vreemd gedragen, geïrriteerd overkomen bij leeftijdgenoten, ruzie krijgen met broers en zussen, in de problemen komen op school of huilerig of extra aanhankelijk worden.
Kinderen zijn concrete denkers en zij kunnen op de een of andere manier het gevoel hebben dat het hun schuld is dat hun grootouder of geliefde ziek is of stervende. Sommige kinderen worden extra waakzaam met hun schoolwerk of klusjes thuis, misschien denken ze dat als ze zich zo goed mogelijk gedragen, ze hun dierbare weer beter kunnen maken. In de ego-centrische wereld van een kind, is dit hun manier om controle te houden.
Er zijn verschillende manieren waarop u uw kind tijdens dit proces kunt helpen. Een daarvan is om hen gerust te stellen dat dit verlies op geen enkele manier hun schuld is. Je kunt een gevoelskaart of emotie-flashkaarten kopen om kinderen de namen van emoties te leren met plaatjes en woorden. Zo leren ze uit te drukken en te begrijpen wat ze doormaken.
Een andere suggestie is bibliotherapie. Er zijn talloze kinderboeken over dood, verlies en rouw. Dit is een uitstekende, niet-bedreigende manier om verlies voor een kind te normaliseren. Zij kunnen lezen over de ervaringen van andere gezinnen en begrijpen dat zij niet alleen zijn. Ze zeggen dat het werk van een kind hun spel is. Kinderen zullen hun verdriet vaak verwerken door te doen alsof, te kleuren, te tekenen en verhalen te vertellen. U kunt online gratis afdrukbare werkbladen vinden om u te helpen uw gesprekken over rouw te begeleiden.
Als uw kind naar school gaat, moet u de leerkracht en de schooldecaan laten weten wat er in uw gezin speelt, zodat zij op de hoogte zijn van eventuele zorgen en extra steun kunnen bieden als uw kind een moeilijke dag heeft. In onze stad, hebben we een geweldige bron genaamd The Grief Center. Ze bieden individuele en groepstherapie aan, alsook zomerkampen voor kinderen die met verlies te maken hebben. Aarzel niet om deskundigen om hulp te vragen. Veel kerken en religieuze organisaties bieden ook rouwondersteuning.
Een mooie manier om de herinnering aan uw dierbare te eren is door een Legacy Project voor of met uw kind te doen. Er zijn zoveel creatieve manieren om dit te doen. Sommige mensen maken plakboeken, schaduwdozen en fotoalbums of videotributen. Anderen kunnen een boom planten ter ere van hen. Een grootouder die opnames maakt van zichzelf terwijl hij zijn favoriete verhaal voorleest, is een ander dierbaar voorwerp.
Neem een foto van uw kind en zijn geliefde terwijl ze elkaars hand vasthouden of een knuffel of een kus delen. Maak een speciale deken of teddybeer van de flanellen hemden die opa vroeger droeg. Geef het kind iets dat speciaal was voor hun grootmoeder. Er zijn talloze manieren om dit te doen en het is een tastbaar aandenken voor het kind om nog jaren te koesteren.
Tot slot, vergeet niet om voor jezelf te zorgen. Je kind is tenslotte niet de enige die rouwt. Het is oké voor kinderen om je te zien huilen en om te praten over hoe jij je geliefde ook mist. Leer hen wat jou helpt om de moeilijke dagen door te komen – misschien is dat je geloof in God, het zoeken van een goede vriend of het doorbrengen van stille tijd in de natuur. Dit zal uw kind een gezond voorbeeld geven van hoe om te gaan met verlies. Gun uzelf en uw gezin genade voor de moeilijke dagen en tijd en ruimte om te rouwen en te genezen.